Przygotowanie do operacji bariatrycznej jest ważnym elementem całego procesu i powinno obejmować odpowiednią dietę oraz aktywność fizyczną. Dlaczego jest to tak istotne?
Dieta przed operacją bariatryczną – dlaczego ma kluczowe znaczenie?
Operacja bariatryczna to skuteczna metoda leczenia otyłości olbrzymiej. Polega na zmniejszeniu objętości żołądka. Istnieje kilka metod i zabiegów, które dobierane są indywidualnie przez chirurga w zależności od stanu zdrowia, potrzeb i chorób współwystępujących. Bez względu na wybraną opcję sukces operacji bariatrycznej zależy nie tylko od samego zabiegu, ale też wcześniejszego przygotowania pacjenta. Kluczowa jest dieta, która pomaga odżywić organizm, zredukować poziom tkanki tłuszczowej, zmniejszyć objętość i stłuszczenie wątroby. Tym samym wpływa na pomyślny przebieg operacji i dobrą rekonwalescencję po zabiegu. Pozwala również na wstępne wprowadzenie nowych nawyków żywieniowych, które będą kontynuowane po operacji. Jak powinna wyglądać dieta przed operacją bariatryczną?
- Powinna mieć niską, indywidualnie dobraną kaloryczność umożliwiającą redukcję masy ciała (w szczególności tkanki tłuszczowej) przed operacją.
- Zalecane jest spożywanie częstych, ale małych objętościowo posiłków.
- Posiłki powinny zawierać chude źródła białka, takie jak mięso drobiowe, ryby, jaja, niskotłuszczowy nabiał.
- Niezbędnym elementem każdego posiłku są też warzywa i owoce.
- Wskazane jest ograniczenie produktów ciężkostrawnych, smażonych i grillowanych, słodkich oraz słonych przekąsek, dań typu fast-food oraz instant.
- Należy ograniczyć sól, cukier, napoje gazowane, a także wyeliminować alkohol i papierosy.
Wprowadzenie powyższych zaleceń pomoże zredukować masę ciała przed operacją, co zwiększy bezpieczeństwo i skuteczność zabiegu oraz pomoże nauczyć się nowego sposobu odżywiania. U niektórych pacjentów wskazana będzie dieta płynna przed operacją bariatryczną, u innych wystarczy wprowadzenie deficytu kalorycznego bez zmiany formy posiłków. Dlatego plan żywieniowy i cel redukcji przed operacją powinien być ustalony indywidualnie w trakcie konsultacji dietetycznej.
BMI przed operacją bariatryczną – jak wpływa na kwalifikację do zabiegu?
W procesie kwalifikacji do operacji bariatrycznej pod uwagę bierze się BMI oraz stan zdrowia pacjenta. Operacji mogą zostać poddane osoby z otyłością III stopnia, którą rozpoznaje się, kiedy BMI ≥40 kg/m2. Możliwe jest również zakwalifikowanie osoby z otyłością II stopnia i BMI w zakresie 35–39,9 kg/m2, u których występują choroby spowodowane otyłością, a chirurgiczne zmniejszenie masy ciała może pomóc w ich leczeniu. Jest to m.in. cukrzyca typu 2, nadciśnienie tętnicze, choroby układu sercowo-naczyniowego, niealkoholowe stłuszczeniowe zapalenie wątroby (NASH), niealkoholowe stłuszczenie wątroby (NAFLD). Bez względu na BMI przed operacją bariatryczną zaleca się redukcję ≥5% masy ciała (tkanki tłuszczowej) w celu zwiększenia poziomu bezpieczeństwa i skuteczności zabiegu oraz poprawy wyników pooperacyjnych.
Przygotowanie fizyczne do operacji bariatrycznej – korzyści dla zdrowia i skuteczności zabiegu
Aktywność fizyczna jest ważnym elementem przygotowania do operacji bariatrycznej. American Society for Metabolic and Bariatric Surgery (ASMBS) zaleca pacjentom bariatrycznym wprowadzenie aktywności fizycznej o umiarkowanej intensywności 3–4 razy w tygodniu, przy czym jedna sesja powinna trwać ok. 20 minut. Zalecane są ćwiczenia wydolnościowe w połączeniu z treningiem oporowym, m.in. jogging, spacery, pływanie, aqua aerobik, ćwiczenia z ciężarem własnego ciała lub gumami oporowymi.
Najważniejsze korzyści przygotowania fizycznego do operacji bariatrycznej to:
- Poprawa pracy serca i wydolności krążeniowo-oddechowej,
- Zmniejszenie ryzyka powikłań pooperacyjnych,
- Łatwiejsze gojenie ran i blizn,
- Szybsza rekonwalescencja po operacji,
- Poprawa zdrowia fizycznego i psychicznego,
- Wsparcie w redukcji masy ciała i tkanki tłuszczowej,
- Zmniejszenie otłuszczenia narządów jamy brzusznej,
- Poprawa zdrowia metabolicznego,
- Profilaktyka utraty masy kostnej i mięśniowej,
- Mniejsze ryzyko braku spadku masy ciała po operacji bariatrycznej.
Ćwiczenia przed operacją bariatryczną – jak zwiększyć szanse na udaną rekonwalescencję?
Ćwiczenia przed operacją bariatryczną powinny być dobrane indywidualnie i odpowiadać możliwościom oraz preferencjom danej osoby.
- Warto wybrać taki rodzaj ruchu, który sprawia radość i przyjemność.
- Należy dopasować aktywność do poziomu sprawności fizycznej.
- Wraz ze wzrostem sprawności można zwiększać częstotliwość i intensywność wysiłku. Pomocna jest też konsultacja ze specjalistą.
Przygotowanie do operacji bariatrycznej – podsumowanie
Redukcja masy ciała poprzez wprowadzenie niskokalorycznej, ale odżywczej diety oraz aktywności fizycznej pozytywnie wpływa na przebieg operacji, rekonwalescencję i zmniejszenie ryzyka powikłań.
Źródła:
- King Q., Bond D. The Importance of Pre and Postoperative Physical Activity Counseling in Bariatric Surgery, https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC3529741/
- Bellicha A. i wsp. Effect of exercise training before and after bariatric surgery, https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC8365633/
- Małczak P. Jak przebiega proces przygotowania pacjenta do zabiegu bariatrycznego? https://www.mp.pl/nadwaga-i-otylosc/ekspert/odpowiedzi/319674
