Otyłość uznana jest za chorobę cywilizacyjną XXI wieku, a jej konsekwencje odczuwa coraz większa część społeczeństwa. Mowa jednak nie tylko o powszechnej stygmatyzacji i nieprzychylnych komentarzach na temat osób z nadwagą, ale przede wszystkim o negatywnych skutkach zdrowotnych. Jakie są choroby otyłości? Co zrobić, aby się przed nią ustrzec oraz jak ją leczyć?
Czy otyłość to choroba?
Otyłość to choroba przewlekła, zaliczana do najpowszechniej występujących schorzeń niezakaźnych. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) szacuje, że w 2016 roku ponad 1,9 miliarda dorosłych osób na świecie miało nadwagę, z czego ponad 650 milionów było otyłych. Również w naszym kraju statystyki otyłości są zastraszające. Jak podaje Narodowy Fundusz Zdrowia, w 2022 roku aż co drugi Polak powyżej 15. roku życia miał nadwagę. W przypadku dorosłych 60% borykało się z nadmiarowymi kilogramami, natomiast 25% było otyłych. Jeżeli tak dalej pójdzie to za 5 lat ich odsetek zwiększy się do 30%, co oznacza, że w każdej rodzinie będzie przynajmniej jedna osoba z wyraźną otyłością.
Dlaczego otyłość to choroba?
Otyłość jest złożonym stanem, który wpływa na funkcjonowanie wielu układów w organizmie. Powoduje m.in. chroniczny stan zapalny. Ale to nie wszystko – otyłość może też zakłócać wydzielanie hormonów, takich jak insulina, leptyna i adiponektyna, które są kluczowe dla regulacji metabolizmu i kontroli masy ciała.
Co więcej, otyłość może wpływać na funkcjonowanie układu immunologicznego, zwiększając ryzyko infekcji oraz rozwój chorób autoimmunologicznych. Nie jest także obojętna dla zdrowia psychicznego.
Otyłość – choroby, jakie powoduje
Jak ujawnia WHO, 35% przypadków choroby niedokrwiennej serca, 55% zdiagnozowanego nadciśnienia tętniczego oraz aż 80% przypadków cukrzycy typu 2 stwierdzonych u Europejczyków wiąże się ze współwystępowaniem nadwagi i otyłości. Jej wpływ na zdrowie jest znaczący, a lista powiązanych z nią schorzeń długa i wieloaspektowa.
Choroby związane z otyłością to m.in.:
- Nadciśnienie tętnicze, które może doprowadzić do zawału serca czy udaru mózgu, a w konsekwencji do poważnych uszkodzeń mózgu lub nawet śmierci.
- Choroba wieńcowa – jest efektem podwyższonego poziomu cholesterolu, który sprzyja tworzeniu się blaszek miażdżycowych w naczyniach krwionośnych oraz miażdżycy.
- Choroby naczyń obwodowych – uszkodzenie naczyń krwionośnych w różnych częściach ciała może powodować problemy z krążeniem, owrzodzenia kończyn, a nawet konieczność amputacji.
- Zespół metaboliczny, czyli zespół objawów, który obejmuje nadciśnienie tętnicze, insulinooporność, otyłość brzuszną i zaburzenia lipidowe.
- Niealkoholowe stłuszczenie wątroby – gromadzenie się tłuszczu w wątrobie powoduje jej stan zapalny, uszkodzenie oraz może skutkować marskością wątroby.
- Powikłania oddechowe (np. zespół bezdechu sennego) – nadmierna tkanka tłuszczowa wokół krtani i gardła może prowadzić do zwężenia dróg oddechowych podczas snu, co powoduje przerwy w oddychaniu.
- Choroby układu ruchu (stawów, kości) – zwiększone obciążenie stawów może prowadzić do uszkodzenia chrząstki stawowej, co zwiększa ryzyko osteoartrozy.
Ponadto otyłość powoduje:
- Przewlekłą chorobę nerek;
- Choroby pęcherzyka żółciowego;
- Cukrzycę typu 2;
- Ostre zapalenie trzustki;
- Zespół policystycznych jajników (PCOS);
- Niepłodność;
- Nowotwory (np. jelita grubego, piersi, macicy);
- Depresję i zaburzenia nastroju.
Pozbądź się nadmiarowych kilogramów a wyleczysz choroby związane z otyłością
Pierwszym krokiem w leczeniu otyłości jest wprowadzenie zmian w stylu życia. Pod tym pojęciem kryje się modyfikacja diety, zwiększenie aktywności fizycznej i kontrolę nad nawykami żywieniowymi. Niestety w niektórych przypadkach, zwłaszcza gdy otyłość jest zaawansowana i zagraża życiu, konieczne może być sięgnięcie również po inne środki, jak zastosowanie terapii farmakologicznej lub chirurgicznej. Terapia farmakologiczna obejmuje stosowanie leków, które pomagają kontrolować apetyt, metabolizm lub wchłanianie tłuszczu. Chirurgia bariatryczna najczęściej wybierana jest w przypadkach ciężkiej otyłości, choć sprawdza się także w mniej skrajnych sytuacjach. W jej przypadku ważny jest wybór odpowiedniego zabiegu, a także przestrzeganie późniejszych zaleceń pooperacyjnych, bo tylko takie połączenie pomoże nie tylko zwalczyć otyłość, ale też zapobiec jej nawrotom.
Źródła:
- https://www.nfz.gov.pl/aktualnosci/aktualnosci-centrali/otylosc-choroba-wagi-ciezkiej,7355.html (dostęp: 23.10.2023 r.)
- https://pacjent.gov.pl/aktualnosc/otylosc-pandemia-wspolczesnych-czasow (dostęp: 23.10.2023 r.)
- https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2019/K_103_19.PDF (dostęp: 23.10.2023 r.)
- https://demagog.org.pl/analizy_i_raporty/otylosc-w-ue-polsce-i-na-swiecie-choroba-xxi-wieku/?uc_consent=necessary%2C (dostęp: 23.10.2023 r.)
