Jak wygląda kwalifikacja do operacji bariatrycznej?
Kwalifikacja do operacji bariatrycznej to proces, którego celem jest jak najlepsze poznanie sytuacji danej osoby i upewnienie się, że operacja bariatryczna będzie bezpieczną i skuteczną metodą leczenia. Ponadto proces kwalifikacyjny pozwala pacjentowi na zapoznanie się z interdyscyplinarnym zespołem terapeutycznym i umożliwia poszerzenie wiedzy na temat zabiegów bariatrycznych. Stanowi też czas na wyjaśnienie, jakie zmiany należy wprowadzić po operacji. Dzięki temu decyzja o leczeniu będzie dobrze przemyślana i świadoma. Najważniejsze elementy kwalifikacji do operacji bariatrycznej to:
- Konsultacja z chirurgiem, który będzie przeprowadzał zabieg – podczas konsultacji przeprowadzany jest szczegółowy wywiad medyczny dotyczący m.in. stanu zdrowia i występujących chorób, przebytych operacji i zabiegów, prowadzonego stylu życia i stosowanej diety,
- Konsultacja z dietetykiem, gdzie specjalista przeprowadza analizę aktualnych nawyków żywieniowych, preferencji żywieniowych, ilości i jakości spożywanych produktów. Identyfikuje ewentualne zaburzenia odżywiania (np. jedzenie emocjonalne, napadowe objadanie się).
- Konsultacje z lekarzami innych specjalizacji np. endokrynologii, kardiologii, pulmonologii, które pomogą ocenić całościowy stan zdrowia pacjenta i gotowość organizmu do operacji,
- Wykonanie badań laboratoryjnych – przed zakwalifikowaniem pacjenta do zabiegu lekarz zleca listę badań do wykonania w celu oceny ogólnego stanu zdrowia i funkcjonowania narządów wewnętrznych. Przykładowa lista badań to morfologia, elektrolity, glukoza na czczo, kreatynina, próby wątrobowe (ASPAT, ALAT), oznaczenie grupy krwi,
- Wykonanie badań obrazowych – dodatkowo lekarz może dać skierowanie na USG jamy brzusznej, EKG serca, gastroskopię lub kolonoskopię,
- Badania psychologiczne – dzięki konsultacjom z psychologiem, specjalista sprawdzi, czy pacjent jest gotowy na zmiany w stylu życia i oceni zdolność radzenia sobie ze stresem, co pomoże w podjęciu decyzji dotyczącej kwalifikacji do zabiegu.
Kryteria kwalifikacyjne do operacji bariatrycznej
Najważniejszym kryterium kwalifikacyjnym do chirurgicznego leczenia otyłości jest masa ciała i wskaźnik BMI. Ile trzeba ważyć, żeby zakwalifikować się do operacji bariatrycznej? W większości przypadków do zabiegu kwalifikuje się osoby z BMI powyżej 40 lub powyżej 35, jeśli towarzyszą im choroby związane z otyłością, np. cukrzyca typy 2, bezdech senny czy nadciśnienie tętnicze.
Kryteria kwalifikacyjne nie dotyczą jednak wyłącznie masy ciała. Obejmują również:
- Niepowodzenie konwencjonalnych metod czy brak zadowalającej redukcji masy ciała po wprowadzeniu regularnej aktywności fizycznej oraz diety,
- Obecność niektórych chorób, takich jak cukrzyca typu 2, choroby układu krążenia czy bezdech senny, które związane są z nadmierną masą ciała. W takich wypadkach redukcja wagi może w znacznym stopniu przyczynić się do poprawy parametrów zdrowotnych lub całkowitego wyzdrowienia,
- Gotowość do zmiany i wprowadzenia wielu modyfikacji w dotychczasowym stylu życia, np. wdrożenie zmian w dotychczasowej diecie.
Pacjenci kwalifikowani do operacji bariatrycznej powinni wykazywać pełne zrozumienie i świadomość na temat korzyści i ryzyka związanego z zabiegiem. Muszą być gotowi do współpracy z lekarzem, dietetykiem i psychologiem oraz do zmian w swoim życiu. Odpowiednia kwalifikacja i przygotowanie do operacji bariatrycznej stanowi fundament sukcesu.
Co dyskwalifikuje do operacji bariatrycznej?
Mimo że operacje bariatryczne są wykonywane dość często i charakteryzuje je stosunkowo wysoki profil bezpieczeństwa, nie każda osoba z otyłością może zostać zakwalifikowana do tej metody leczenia. Zdarza się, że stan zdrowia pacjenta uniemożliwia przeprowadzenie zabiegu. Jakie choroby wykluczają operacje bariatryczne?
- Czynna choroba nowotworowa, zwłaszcza jeśli prowadzi do wyniszczenia organizmu,
- Zespół nabytego niedoboru odporności (AIDS),
Choroby, które stanowią zagrożenie dla życia w krótkim czasie (np. zawał serca),
- Zaburzenia hormonalne będące bezpośrednią przyczyną otyłości (np. choroba Cushinga),
- Poważne zaburzenia krzepliwości krwi, które uniemożliwiają bezpieczne przeprowadzenie zabiegu,
- Choroby psychiatryczne, które mimo leczenia nie poddają się kontroli,
- Upośledzenie umysłowe ciężkiego stopnia.
Ważnym przeciwwskazaniem jest również czynne uzależnienie od alkoholu lub narkotyków, ponieważ używki uniemożliwiają świadomą współpracę pacjenta z lekarzami. Utrudniają też akceptację efektów zabiegu oraz zrozumienie konieczności zmiany diety i stylu życia. Operacje bariatryczne nie są przeprowadzane także u kobiet, które są w ciąży, karmią piersią lub planują ciążę oraz u osób, które nie wyrażają zgody ani pełnego przekonania co do słuszności leczenia.
Powyższe sytuacje stanowią bezwzględne przeciwwskazania do operacji bariatrycznej. Istnieją również przeciwwskazania względne, które należy rozpatrywać indywidualnie. Obejmują one następujące problemy:
- BMI w zakresie 35-39,9 bez innych chorób współistniejących,
Wzrost masy ciała bezpośrednio przed operacją, ponieważ może to świadczyć o braku współpracy ze strony pacjenta oraz zwiększać ryzyko powikłań podczas zabiegu i po nim,
- Znaczne ograniczenie wydolności fizycznej, ciężka niewydolność krążeniowo-oddechowa,
- Aktywna choroba wrzodowa żołądka – w takiej sytuacji zaleca się jej leczenie przed przeprowadzeniem operacji bariatrycznej,
- Nadciśnienie wrotne u pacjentów z marskością wątroby.
Dodatkowo pacjenci, którzy w przeszłości chorowali na nowotwór złośliwy, powinni odbyć konsultacje onkologiczne przed kwalifikacją do chirurgicznego leczenia otyłości.
Kwalifikacja do operacji bariatrycznej - podsumowanie
Prawidłowa kwalifikacja do operacji bariatrycznej, jest niezbędna do tego, aby zabieg był bezpieczny i skuteczny. Podstawowym kryterium jest masa ciała i wskaźnik BMI, jednak w procesie kwalifikacyjnym bierze się pod uwagę również ogólny stan zdrowia oraz aspekty psychologiczne. Mimo że operacje bariatryczne mają wysoką skuteczność, nie każdy pacjent może zostać zakwalifikowany do zabiegu. Nowotwory, uzależnienia, ciąża, czy brak współpracy z zespołem terapeutycznym wykluczają jego przeprowadzenie. Przeszkodą może być też niechęć do wprowadzenia zmian w stylu życia po operacji. W procesie kwalifikacyjnym najczęściej bierze udział kilku specjalistów, co pomaga w podjęciu najlepszej decyzji i doborze najskuteczniejszej metody.
Źródła:
