Nadwaga i otyłość to problemy nierozerwalnie związane ze zdrowiem psychicznym. Zaburzenia nastroju, utrata motywacji, poczucie niezrozumienia i zniechęcenia mogą zarówno predysponować do wystąpienia nadmiernej masy ciała, jak i być jej konsekwencją, a następnie utrudniać skuteczne odchudzanie. Osoby borykające się z nadwagą lub otyłością często doświadczają obniżonego poczucia własnej wartości i samooceny oraz problemów z akceptacją siebie i swojego ciała. Może powodować to trudności w utrzymaniu i nawiązywaniu nowych relacji międzyludzkich oraz w sferze seksualnej, a także sprzyjać poczuciu wykluczenia społecznego i samotności. To dlatego wsparcie rodziny w odchudzaniu jest naprawdę istotnym czynnikiem, nierzadko warunkującym powodzenie całego procesu. Poprzez okazanie zrozumienia i cierpliwości, brak oceniania i towarzyszenie we wprowadzaniu zmian oraz nowych nawyków można pozytywnie wpłynąć na drugą osobę i pomóc w procesie powrotu do zdrowia.
Proces odchudzania i zmiany nawyków może być trudny nie tylko dla osoby borykającej się z nadmierną masą ciała, ale również jej najbliższego otoczenia. Wiele osób chce zaoferować swoją pomoc, ale nie wie, jak zrobić to dobrze. Nadwaga i otyłość to bardzo osobiste i delikatne tematy, co sprawia, że łatwo można kogoś urazić, mimo szczerych i dobrych chęci. Zobacz, jak wspierać osobę otyłą w procesie zmiany nawyków:
- Przede wszystkim, nie oceniaj i pamiętaj, że mechanizm powstawania otyłości jest bardzo złożony. Większość osób wie, że aby schudnąć musi „więcej się ruszać i mniej jeść”, jednak nie zawsze jest to tak proste, jak mogłoby się wydawać. Choroby spowodowane otyłością, zmiany hormonalne, zaburzenia odczuwania głodu i sytości, stres oraz wieloletnie przyzwyczajenia sprawiają, że jest to naprawdę trudne i nie ma jednej, skutecznej drogi. Powstrzymaj się od oceniania wyglądu, wyborów żywieniowych i wpędzania w poczucie winy. Najczęściej wywoła to efekt przeciwny do zamierzonego.
- Zapytaj, jakie działania z Twojej strony będą pomocne. Niektórzy mogą potrzebować kompana do wspólnych treningów, a inni osoby, która nauczy je przygotowywania zdrowych, szybkich posiłków w domu. Nie narzucaj nachalnie swojej pomocy, ponieważ każdy może potrzebować jej w nieco innym zakresie.
- Uwzględniaj osobę z otyłością w swoich planach (np. wyjazdach, spotkaniach towarzyskich) i nie traktuj jej inaczej niż innych. Pomoże to zmniejszyć uczucie samotności i wyobcowania. Poprawi też nastrój i oderwie od codziennych zmartwień i problemów.
- Osoby z nadwagą lub otyłością podejmują różnorodne działania w celu redukcji masy ciała, często oczekując szybkich zmian. Kiedy te nie następują tak szybko, a efekty nie są widoczne od razu, może pojawić się rozczarowanie i zniechęcenie. Warto wtedy wykazać się dużą cierpliwością i przypominać, że każdy proces wymaga czasu.
- Niezbędna jest też motywacja do odchudzania. Rodzina, zwłaszcza ta najbliższa, a także partner i przyjaciele mogą być wartościowym źródłem zewnętrznej motywacji zachęcającej do podejmowania wysiłku i prowadzania zmian. Możesz np. wyszukiwać ciekawe, zdrowe przepisy lub informacje dotyczące pozytywnego wpływu odchudzania na zdrowie. W razie konieczności znajdź namiary na lekarza, psychologa, dietetyka lub trenera personalnego.
- Okazuj życzliwość i skup się na pozytywach. Pogratuluj utraty 1 kg, zamiast koncentrować się na tym, ile jeszcze zostało do zrzucenia. Pochwal za jeden trening w tygodniu, zamiast krytykować i sugerować, że mogło być ich więcej. Zauważaj i doceniaj najdrobniejsze sukcesy i pozytywne zmiany.
- Wsparcie partnera w odchudzaniu ma ogromny wpływ na zmianę nawyków, ale warto dbać o to, aby codzienne życie nie kręciło się wyłącznie wokół jedzenia, treningów i odchudzania. Nie wyliczaj każdej spożytej kalorii i nie kategoryzuj posiłków na „dobre i złe”. W dłuższej perspektywie czasu może to doprowadzić do nieprawidłowych relacji z jedzeniem i obsesyjnego kontrolowania swojej diety.
Niestety nie istnieje jeden uniwersalny sposób, na to jak pomóc osobie z nadwagą, dlatego cały proces zmian warto rozpocząć od szczerej rozmowy i pytania, jakiego wsparcia dana osoba potrzebuje.
- Na początku ważna bywa pomoc materialna. Raz na jakiś czas możesz zrobić zdrowe, niskokaloryczne zakupy, jako prezent kupić karnet na siłownię oferującą ulubione zajęcia lub pożyczyć swój sprzęt kuchenny, który umożliwi szybsze przygotowywanie zdrowych posiłków.
- Warto też zmienić formę wspólnego spędzania czasu. Jeśli dotychczas były to głównie wyjścia do kawiarni lub restauracji, oglądanie filmów w domu w towarzystwie przekąsek czy granie w gry komputerowe, lepiej zamienić je na wspólny spacer, zajęcia sportowe lub artystyczne.
- Powstrzymaj się również od proponowania i namawiania na słodycze, słone przekąski, wyjścia na pizzę, mówiąc, że „jedno przecież nie zaszkodzi”. W ten sposób możesz tylko wpędzić drugą osobę w zakłopotanie lub sprawić, że takie odstępstwa będą zdarzać się częściej, co przeszkodzi w procesie odchudzania.
Rodzinne nawyki żywieniowe mają znaczenie głównie w kształtowaniu zachowań dzieci, ale wpływają też na osoby dorosłe. To, w jakim otoczeniu spędzamy czas, warunkuje nasz sposób myślenia, zachowania i podejmowania decyzji. W odchudzanie i zmianę nawyków powinna być więc zaangażowana cała rodzina. Jeśli wszyscy przestaną kupować słodycze i słodkie napoje, łatwiej będzie powstrzymać się od nich osobie z nadwagą i otyłością, ponieważ będzie na nie mniej eksponowana. Jeżeli cała rodzina zacznie jeść więcej warzyw, łatwiej będzie wprowadzić ten nawyk, a także wymieniać się nowymi przepisami. Kiedy wszyscy zaangażują się w poprawę swojej diety i zdrowia, nikt nie będzie czuł się wykluczony, ani pominięty, co pozytywnie wpłynie na cały proces odchudzania i jego skuteczność.
Wsparcie rodziny i bliskich jest bardzo ważne w procesie odchudzania i leczenia otyłości. Zrozumienie i motywacja zewnętrzna w trudnych chwilach, pomoc w zmianie nawyków żywieniowych czy wspólne treningi nierzadko są kluczowe i warunkują sukces. Niestety nie istnieje jeden uniwersalny sposób na pomoc osobie otyłej, dlatego warto być otwartym na rozmowę i sugestie, tak, aby oferować wsparcie, które naprawdę jest potrzebne.
Źródła:
