Jak wygląda życie po operacji bariatrycznej?
Pacjenci po operacji bariatrycznej muszą wprowadzić w swoim życiu wiele zmian. Często całkowicie zmodyfikować sposób żywienia, a także poziom i rodzaj wykonywanej aktywności fizycznej. Dodatkowo niezbędne są regularne kontrole lekarskie oraz dietetyczne. Ważne jest też wsparcie organizmu odpowiednią suplementacją, a czasem skorzystanie z opieki psychologa. Zmiany są niezbędne do osiągnięcia zamierzonych efektów, powrotu do zdrowia, szybkiej rekonwalescencji oraz uniknięcia powikłań pozabiegowych. Warto edukować na ten temat pacjentów jeszcze przed zabiegiem.
Dlaczego przygotowanie pacjenta na zmiany jest ważne?
Po operacji bariatrycznej często zmienia się nie tylko dieta i aktywność fizyczna, ale również inne kwestie związane ze zdrowiem. Zmiany mogą pojawić się też w życiu prywatnym i zawodowym. Ich natłok może być obciążający psychicznie i wywracać dotychczasową codzienność do góry nogami. Dlatego przygotowanie na zmiany stylu życia po operacji bariatrycznej warto zacząć jeszcze przed zabiegiem, najlepiej tuż po procesie kwalifikacyjnym. Przyniesie to wiele korzyści, takich jak:
- Wzrost świadomości i gotowości pacjenta do podjęcia zmian,
- Większe prawdopodobieństwo przestrzegania zaleceń i utrzymania nowych nawyków,
- Wzrost zaufania między pacjentem a specjalistą,
- Mniejsze ryzyko powikłań okołooperacyjnych,
- Pozytywny wpływ na efekty związane z masą ciała i poprawą zdrowia metabolicznego pacjentów.
Przygotowanie pacjenta na zmiany po operacji bariatrycznej krok po kroku
Podczas przygotowania pacjenta na zmiany po operacji bariatrycznej warto poruszyć kwestie dotyczące diety, aktywności fizycznej i konieczności odbywania regularnych wizyt lekarskich. Bardzo ważne jest też omówienie aspektów psychologicznych, przekazanie zaleceń dotyczących utrzymywania nawyków i poziomu motywacji oraz możliwości korzystania z grup wsparcia czy specjalistycznej opieki, jeśli wystąpi taka konieczność. Przedstawiamy propozycję przygotowania pacjenta krok po kroku.
Dolegliwości po operacji
Przed zabiegiem warto omówić, jakie dolegliwości mogą się pojawić po operacji, jak długo mogą się utrzymywać oraz jakie problemy powinny być powodem do niepokoju. Dzięki temu w przypadku np. nieprawidłowego gojenia się rany, wystąpienia stanu zapalnego, czy zakażenia, pacjent szybciej zgłosi się do lekarza i uzyska odpowiednią pomoc. Więcej na ten temat znajduje się w naszym artykule „Jakie dolegliwości mogą towarzyszyć Ci po operacji?”
Zmiany w diecie
Jednym z najważniejszych elementów przygotowania pacjenta jest omówienie zmian w diecie, które są konieczne po zabiegu. Dieta po operacji bariatrycznej często jest całkowicie inna od tej, którą pacjent stosował przez całe swoje życie. Wczesna edukacja pomoże przygotować się na zmiany i wdrożyć część nawyków jeszcze przed zabiegiem. Edukacja powinna dotyczyć wyboru najlepszych, niskokalorycznych, lekkostrawnych produktów z każdej grupy asortymentowej, prawidłowego komponowania posiłków i nawodnienia. Bardzo wartościowe są materiały edukacyjne w postaci np. tabel z listą produktów zalecanych i przeciwwskazanych, zaleceniami dotyczącymi obróbki termicznej oraz higieny spożywania posiłków.
Strategia radzenia z głodem
Pacjenci po operacji bariatrycznej mogą doświadczać uczucia głodu i warto uprzedzić ich o tym jeszcze przed zabiegiem. Niezbędne jest omówienie strategii radzenia sobie z głodem, aby uniknąć epizodów przejadania się oraz sięgania po szybkie słone lub słodkie przekąski. Pomocne jest odpowiednie komponowanie posiłków tak, aby obecne były w nim wszystkie makroskładniki, czyli węglowodany, białka i tłuszcze. Warto unikać też zbyt długich przerw między posiłkami oraz dbać o nawodnienie.
Regularna aktywność fizyczna
Ważną zmianą po operacji bariatrycznej jest też konieczność wprowadzenia regularnej aktywności fizycznej dopasowanej do stanu zdrowia i poziomu sprawności. Ruch wpływa na efekty pozabiegowe, pomaga w normalizacji masy ciała oraz poprawia zdrowie metaboliczne. Warto zachęcać pacjentów do wprowadzenia aktywności do swojej codziennej rutyny jeszcze przed operacją, aby po zabiegu nie było to dla nich całkowitą nowością.
Wsparcie psychologiczne/psychodietetyczne
Pacjenci po operacji bariatrycznej mogą mieć potrzebę skorzystania ze wsparcia psychologicznego/psychodietetycznego i warto informować ich o takiej możliwości już przed zabiegiem. Specjalista pomoże w utrzymaniu nawyków, odpowiedniego poziomu motywacji oraz odnalezieniu się w często całkowicie nowej rzeczywistości. Ma to szczególne znaczenie u pacjentów, którzy wykazują zaburzenia nastroju i objawy depresyjne, ale nie tylko. Konsultacje psychologiczne oraz grupy wsparcia dla osób po operacji bariatrycznej są ważnym elementem w procesie odchudzania i procesu powrotu do zdrowia.
Konsultacje lekarskie
Po operacji bariatrycznej pacjenci powinni regularnie zgłaszać się na konsultacje lekarskie, aby ocenić skuteczność zabiegu, upewnić się, że nie występują żadne powikłania, a wyniki badań są prawidłowe. Wstępny grafik i częstotliwość konsultacji kontrolnych warto omówić z pacjentem jeszcze przed operacją, aby mieć pewność, że odbędą się w odpowiednim czasie, a przerwa między nimi nie będzie nadmiernie wydłużona.
Zmiany w stylu życia po operacji bariatrycznej - podsumowanie
Przygotowanie pacjenta na zmianę stylu życia po operacji bariatrycznej jest bardzo ważnym etapem, którego nie warto pomijać ani bagatelizować. Wczesne omówienie kwestii dotyczących diety i aktywności fizycznej pozwoli pacjentom na wdrożenie nowych nawyków jeszcze przed zabiegiem, a to ułatwi ich kontynuowanie po operacji. Dzięki wiedzy na temat częstych dolegliwości pozabiegowych, konieczności regularnych kontroli lekarskich i możliwości korzystania z grup wsparcia lub pomocy psychologa, pacjenci będą lepiej przygotowani na nową codzienność i styl życia. To z kolei przyniesie lepsze efekty w postaci szybkiej rekonwalescencji, utraty masy ciała i powrotu do zdrowia.
Źródła:
- Wnęk D. Otyłość – przyczyny i konsekwencje, https://www.mp.pl/pacjent/dieta/odchudzanie/wprowadzenie/290855,otylosc-przyczyny-i-konsekwencje [dostęp: 29.01.2025]
- King Q., Bond D. The Importance of Pre and Postoperative Physical Activity Counseling in Bariatric Surgery, https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC3529741/#:~:text=The%20American%20Society%20for%20Metabolic,facilitate%20healing%20and%20enhance%20postoperative [dostęp: 29.01.2025]
- Seelbach C. Postoperative Assessment and Management of Obesity Surgery, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK563131/ [dostęp: 29.01.2025]
